Bij de walvis worden de hoornplaten aan de bovenkaak ook wel baleinen genoemd. Deze baleinen zijn een belangrijk onderdeel van het filtermechanisme waarmee walvissen voedsel uit het water kunnen filteren.
Walvissen behoren tot de groep van zoogdieren die bekend staan als de baleinwalvissen. Deze groep omvat onder andere de bultrug, de blauwe vinvis en de grijze walvis. Een opvallend kenmerk van deze walvissen is de aanwezigheid van baleinen in plaats van tanden in hun bek.
De baleinen van een walvis zijn lange, smalle platen die zijn gemaakt van keratine, hetzelfde materiaal waaruit onze nagels en haren bestaan. De baleinen groeien in de bovenkaak van de walvis en dienen als een soort filter om voedsel te zeven uit het water. Wanneer een walvis filtert, opent hij zijn bek en laat hij water naar binnen stromen. Vervolgens sluit hij zijn bek en perst hij het water er weer uit, terwijl de baleinen het voedsel achterhouden.
Het woord “balein” is afgeleid van het Latijnse woord “balaena”, wat letterlijk “walvis” betekent. De baleinen van een walvis zijn van oudsher een waardevol materiaal geweest voor verschillende toepassingen, zoals het maken van paraplu’s, korsetten en hoepelrokken. Tegenwoordig worden baleinen niet meer gebruikt voor deze doeleinden, maar vormen ze nog steeds een essentieel onderdeel van het dieet van baleinwalvissen.
De hoornplaten aan de bovenkaak van een walvis worden dus baleinen genoemd en zijn cruciaal voor het voedingsproces van deze prachtige zeedieren. Met behulp van deze baleinen kunnen walvissen op efficiënte wijze plankton, krill en andere kleine zeedieren uit het water filteren en zo hun energie op peil houden.